Przepławka dla ryb – naturalne rozwiązanie w MEW Dobroszów

Nie zwalniają tempa prace przy budowie Małej Elektrowni Wodnej w Dobroszowie Wielkim na rzece Bóbr. Ich koniec szacuje się na połowę maja. Wtedy też powstanie 150-metrowa przepławka dla ryb i innych organizmów, umożliwiająca im swobodną wędrówkę w górę i dół rzeki.

Jak na tę chwilę wygląda plac budowy nad Bobrem? Rury ssawne zalane są do poziomu zerowego i ponur jazu w pierwszej części jest wykonany. Aktualnie zbrojony jest filar sterujący i pół filara rozdziałowego.

Tempo prac jest według Tadeusza Wawrzykowskiego, wiceprezesa Wodelu, zadziwiająco szybkie. – Przy podobnych budowlach, które wykonywaliśmy, prace trwały 12-13 miesięcy. Na Dobroszów weszliśmy we wrześniu. Jeśli wszystko zakończy się w połowie maja, jak szacuję, będziemy mieli elektrownie gotową w 10 miesięcy. To bardzo dobry czas – podkreśla T. Wawrzykowski.

W ostatnim tygodniu stycznia planowane jest zamontowanie na jazie pierwszej powłoki, co wiąże się  z wylaniem jazu, filara sterującego, połówki filara rozdziałowego i wyposażeniem filara sterującego w elementy takie jak zawory, pompy, itd. oraz montaż powłoki. W pierwszym tygodniu lutego sprawdzona zostanie jakość wykonania i wycięte będą pierwsze ścianki. Jednocześnie na koniec lutego planowane jest przejście do drugiego etapu, czyli wykonanie drugiego i trzeciego przęsła jazu.

Jednym z kolejnych, bliższych końcowi etapów, będzie budowa przepławki dla ryb. Przy MEW Dobroszów powstanie przepławka o długości 150 m. To wyjątkowo długi odcinek, a co za tym idzie przepławka będzie urządzeniem wodnym dość kosztownym. Całkowity koszt jej budowy szacowany jest na 700 tys. zł.

Przy każdej inwestycji MEW, typ i warunki założeniowe dla przepławki określa decyzja środowiskowa, o która występuje inwestor. Jest wiele rodzajów przepławek. Przy MEW Dobroszów powstanie tzw. przepławka potokowa z bystrzami  kamiennymi imitująca naturalne warunki. Kamienie zostaną tak ułożone, aby dzięki powstałym otworom utrzymać rzędną pomiędzy poszczególnymi progami rzędu 11-12 cm.

Co ciekawe, budowa przepławki jest dość skomplikowana. Buduje się ją w taki sposób, aby zachęcić ryby do wejścia w przepławkę górną i dolną. Nie jest ona też budowana byle gdzie. Przepławka ma tę funkcję, żeby zachować przepływ biologiczny – ryb, ślimaków i innych organizmów, między górą a dołem. Przepławka nie może mieć za dużej prędkości. Muszą się w znaleźć miejsca odpoczynku dla ryb. Musi też powstać w ściśle określonym miejscu, tak żeby zanęcić rybę do wejścia na przepławkę. Przepławkę należy wstawić na tym brzegu, gdzie są komory, nie na przeciwległym. Prędkość napływu wody do kanału dopływowego jest bardzo mała. W przepławce daje się prąd wabiący, nieco większy. Ryba jest zawsze ciekawa i tam popłynie. Dodatkowo w MEW Dobroszów zostaną  zastosowane ochronne bariery elektryczne. Bariera znajdzie się za przepławką, a przed wlotem do kanału dopływowego.

Wszystkie podejmowane przez inwestorów MEW działania w zakresie ochrony środowiska naturalnego mają na celu utrzymanie statusu quo.